Η εικόνα μιας βιομηχανίας εκατομμυρίων ευρώ, όπως είναι το online πόκερ στην Ελλάδα, άλλαξε ριζικά και θα λέγαμε βίαια μέσα σε ένα βράδυ.

Η κατάσταση με τον διαδικτυακό τζόγο στη χώρα παρέμενε γενικότερα ασταθής τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της προσπάθειας των κυβερνήσεων που πέρασαν από την εξουσία να νομιμοποιήσουν την αγορά. Ο στόχος ήταν να περάσουν νομοσχέδια, τα οποία θα επέτρεπαν τη νόμιμη λειτουργία των εταιρειών με αποτέλεσμα το ελληνικό δημόσιο να κερδίζει από τη φορολογία.

Το online πόκερ στην Ελλάδα

Μετά από μία διαδικασία μερικών μηνών, συνολικά 24 εταιρείες κατάφεραν να πάρουν την απαραίτητη άδεια και να δραστηριοποιηθούν νόμιμα στο μεταβατικό περιβάλλον μέχρι να οριστικοποιηθεί η νομοθεσία. Η εταιρεία που κατέχει και το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς του online πόκερ στην Ελλάδα, το PokerStars, δεν πήρε άδεια ενώ οι Έλληνες παίκτες έπαιζαν κανονικά για πολλούς μήνες, στην ουσία παράνομα, χωρίς κάποια επίπτωση στο παιχνίδι τους. Από τη στιγμή που η συγκεκριμένη εταιρεία λειτουργούσε χωρίς την απαραίτητη αδειοδότηση, όπως είναι φυσικό, δεν απέδιδε και τους φόρους στο κράτος.

Στις 21 Νοεμβρίου του 2013 οι παίκτες ενημερώθηκαν από την συγκεκριμένη εταιρεία ότι θα λειτουργεί πλέον με την απαραίτητη άδεια στην ελληνική αγορά, αφού κατάφερε να εξασφαλίσει νομιμότητα. Ενώ λοιπόν αυτό θα έπρεπε να είναι ένα ευχάριστο γεγονός για την κοινότητα του πόκερ, τρία γεγονότα προκάλεσαν την αντίδραση των παικτών:

1. Αφαιρέθηκαν τα περισσότερα τουρνουά, είτε Sit & go είτε MTT’s, από την πλατφόρμα.
2. Ανακοινώθηκε φορολόγηση κερδών για ποσά άνω των €100 κλιμακωτά, από €100 μέχρι €500 είναι 15% ο συντελεστής φορολόγησης και από €500 και πάνω ανεβαίνει στο 20%.
3. Η φορολόγηση των παικτών θα είναι καθημερινή και η εταιρεία θα τραβάει αυτόματα κάθε 24 ώρες το ανάλογο ποσό από τους λογαριασμούς των παικτών για να το αποδίδει στο κράτος.

Αντίθετα οι υπόλοιπες 24 νόμιμες εταιρείες, ανάμεσα τους και η SportingBet (Paradise Poker), φορολογούνταν κανονικά όλους αυτούς τους μήνες για τις υπηρεσίες που προσέφεραν, ένα κόστος το οποίο δεν μετακύλησαν στους Έλληνες παίκτες. Η ελληνική κοινότητα δεν γνωρίζει πως επειδή οι 24 εταιρείες δεν ακολούθησαν την πολιτική της φορολόγησης των παικτών, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πλήρωναν τους φόρους κανονικά στο ελληνικό κράτος. Απλά το κόστος της φορολογίας των κερδών των παικτών το επωμίζονται οι ίδιες οι εταιρείες. Αυτή η απόφαση τους να μην μετακυλήσουν το κόστος λειτουργεί προς όφελος των παικτών, ωστόσο δεν είναι σίγουρο ότι θα διατηρήσουν αυτή την πολιτική και στο μέλλον.

Οι επιπτώσεις

Όπως είναι εύκολα κατανοητό αυτό το νέο καθεστώς που ανακοίνωσε το PokerStars άλλαξε την εικόνα του online πόκερ στην Ελλάδα. Υπάρχουν πλέον πολλοί παράγοντες που δεν ευνοούν και δεν αποτελούν κίνητρο για τον παίκτη να ασχοληθεί με το παιχνίδι. Ακόμα και αν επιστρέψουν τα τουρνουά και τα Sit & Go’s στη μεγάλη εταιρεία, η φύση του παιχνιδιού είναι τέτοια που η καθημερινή φορολόγηση καταστρέφει τα όποια κέρδη του παίκτη.

Ας δούμε δύο παραδείγματα:

1. Ένας παίκτης των cash games που παίζει σε stakes €2.5/€5 κερδίζει σε ένα session 6 buy ins, δηλαδή €3000. Το κράτος τον φορολογεί εκείνη τη μέρα με τον ακόλουθο τρόπο: €3.000-€100= €2.900.
€400x15%= €60, 2500x20%=€500 άρα ο συνολικός φόρος είναι €60+€500=€560, €3.000-€560=€2.440 καθαρό κέρδος

Την επόμενη μέρα ξεκινάει ένα νέο session και χάνει 5 buy ins, δηλαδή €2.500. Ενώ πριν τη φορολόγηση ο παίκτης θα είχε κέρδη €500, σήμερα θα βγει χαμένος κατά €60. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η διακύμανση είναι ένα καθημερινό φαινόμενο για τους παίκτες και το να χάσουν ή να κερδίσουν 10 buy ins ή και παραπάνω σε ένα session είναι απόλυτα φυσιολογικό.

2. Ένας παίκτης τουρνουά εξαιτίας της διακύμανσης χάνει €130.000 σε διάστημα 11 μηνών και τελικά τον τελευταίο μήνα του χρόνου κερδίζει δύο events με συνολικό κέρδος €160.000. Το κράτος θα τον φορολογήσει: €80.000-€100= €79.900, €400x15%=€60, €79.500x20%=€15.900, συνολικός φόρος €15.960 για κάθε τουρνουά. Ο παίκτης κέρδισε δύο τουρνουά με έπαθλο €80.000 το κάθε ένα, δηλαδή ο φόρος είναι €31.920. Ο παίκτης όμως έχανε ολόκληρο το χρόνο €130.000 και με τα δύο τουρνουά που κέρδισε θα είχε καθαρό κέρδος €30.000 πριν τη φορολογία. Με το σημερινό καθεστώς: €160.000-€31.920-130.000= -€1.920. Ο παίκτης με λίγα λόγια θα βρίσκεται και πάλι χαμένος κατά €1.920 ενώ θα μπορούσε να φορολογηθεί επί των καθαρών του κερδών του στο τέλος της χρονιάς και να έβγαινε κερδισμένος.

Ένα πιθανό σενάριο είναι οι καλύτεροι παίκτες που είχαν σταθερά μεγάλα κέρδη σε ετήσια βάση να φύγουν από τη χώρα για να αποφύγουν την φορολογία. Αυτοί που θα μείνουν εντός Ελλάδας καλούνται να ξεπεράσουν εκτός από το εμπόδιο των αντιπάλων τους και την καθημερινή φορολογία, η οποία είναι ένας ισχυρός αποθαρρυντικός παράγοντας για έναν μεγάλο αριθμό παικτών.

Η σημασία της έρευνας

Το αποτέλεσμα της φορολόγησης θα είναι το ελληνικό κράτος να κερδίζει κάποια χρήματα, αλλά κανείς δεν γνωρίζει σε τι βαθμό θα επηρεαστεί η αγορά και αν θα είναι πτωτική η πορεία της, πόσοι θα εγκαταλείψουν το παιχνίδι και πόσα χρήματα θα χάσει το ελληνικό δημόσιο εξαιτίας του μειωμένου τζίρου επειδή δεν κατάφερε να κρατήσει όλους τους παίκτες στο “οικοσύστημα” του πόκερ.

Την απάντηση στο ερώτημα αυτό καλούνται να δώσουν οι ερευνητές και οι καθηγητές πανεπιστημίων του εξωτερικού που ασχολούνται με τα συγκεκριμένα θέματα. Ο καθηγητής Dr Ingo Fiedler είναι αυτή τη στιγμή ο πιο έμπειρος ερευνητής στον κόσμο σε θέματα οικονομικής φύσεως στο online πόκερ. Ο Dr. Fiedler είναι συνεργάτης της Academicon και με την βοήθεια υπολογιστών κατέγραψε πριν από μερικές εβδομάδες τη δυναμική του online πόκερ σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτή η καταγραφή ολοκληρώθηκε και τα αποτελέσματα για κάθε χώρα αναλυτικά, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, θα ανακοινωθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Αυτό σημαίνει πως έχουμε στα χέρια μας μία αντικειμενική εικόνα για το online πόκερ στην Ελλάδα, ακριβώς λίγο πριν την φορολόγηση και με δεδομένη την οικονομική κρίση.

Όπως μας πληροφόρησε ο Dr Fiedler, τα πρώτα στοιχεία δείχνουν πως η ελληνική αγορά είναι το 2% της παγκόσμιας βιομηχανίας του online πόκερ.

Το μέλλον

Το να επιστρέψει η αγορά στην προηγούμενη μορφή της που δεν υπήρχε φορολογία είναι αδύνατον. Ωστόσο πρέπει να μας ενδιαφέρουν οι κινήσεις που έγιναν ή θα γίνουν στο μέλλον να εξασφαλίζουν ισορροπία στο “οικοσύστημα” του πόκερ, να ικανοποιούν δηλαδή και το κράτος με τα φορολογικά έσοδα αλλά και τους παίκτες ώστε να συνεχίζουν να παίζουν.

Ένας πολύ ισχυρός διαπραγματευτικός παράγοντας που είναι ικανός να διαμορφώσει και τη νομοθεσία είναι το οικονομικό οφέλος για το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι αν παρουσιαστούν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι επιπτώσεις της φορολογίας έχουν επίδραση και στα αναμενόμενα συνολικά έσοδα των ταμείων του κράτους υπάρχει δυνατότητα για αλλαγή του σημερινού νόμου.

Έτσι κρίνεται αναγκαία η διεξαγωγή μίας δεύτερης έρευνας, αντίστοιχης αυτών που πραγματοποιεί η Academicon. Τα σενάρια του τι μπορεί να συμβεί στην ελληνική αγορά είναι πολλά και πραγματικά δύσκολα κάποιος μπορεί να προβλέψει τις επιπτώσεις. Από τη στιγμή όμως που υπάρχει μία έρευνα λίγο πριν την εφαρμογή του νόμου, η πραγματοποίηση μίας δεύτερης και η σύγκριση των δεδομένων τους θα μας δείξει με ακρίβεια τις συνέπειες της φορολογίας.

Είτε αυτές οι μελέτες γίνουν για λογαριασμό της Επιτροπής Ελέγχου και Εποπτείας Παιγνίων (ΕΕΕΠ), είτε για ερευνητικούς σκοπούς, τα αποτελέσματα θα φανερώσουν προς τα που κινείται η αγορά και αν μπορεί να κερδίσει το ελληνικό δημόσιο περισσότερα έσοδα από ένα διαφορετικό σύστημα φορολόγησης που θα ευνοεί την ανάπτυξη του παιχνιδιού.

Αυτό είναι ίσως και το μοναδικό διαπραγματευτικό “όπλο” που έχουν οι εταιρείες και η ελληνική κοινότητα και μπορούν να πιέσουν για αλλαγές προς όφελος και των δύο μερών.